Liệu pháp choáng điện (ECT)
1. Tổng quan
Liệu pháp choáng điện (ECT) là một phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân trầm cảm nặng, khi điều trị bằng thuốc và tâm lí liệu pháp không phát huy tác dụng. Phương pháp này cũng được ứng dụng để điều trị một số bệnh tâm thần khác.
ETC là liệu pháp vật lý trong đó cho một dòng điện chạy qua não bệnh nhân nhằm tạo ra một cơn động kinh ngắn trong vài phút. Khi động kinh xảy ra, các chất hoá học trong não bộ thay đổi và giúp giảm các biểu hiện trầm cảm.
2. ETC có an toàn không?
Trước khi thực hiện ETC, bệnh nhân sẽ được bác sĩ tầm soát các nguy cơ thông qua hỏi tiền sử bệnh lý và khám lâm sàng để đảm bảo bệnh nhân đủ khả năng và sức khoẻ để điều trị bằng phương pháp này. Một số xét nghiệm cũng được thực hiện để đảm bảo an toàn cho quá trình điều trị như: xét nghiệm máu (ECG), đường huyết, creatinin huyết. Những bệnh nhân không đủ sức khoẻ sẽ không đủ điều kiện để thực hiện ETC.
3. Thời gian điều trị
Thời gian điều trị khác nhau tuỳ từng bệnh nhân, tuy nhiên, thông thường với bệnh tâm thần cấp tính cần 6-12 lần điều trị mới đạt hiệu quả. Mỗi tuần thực hiện 3 lần, vào thứ hai, thứ tư và thứ sáu. Một số người có thể ít hơn hay nhiều hơn tuỳ tiến triển bệnh.
4. Chuẩn bị trước điều trị
Để an toàn, người bệnh không nên ăn uống và hút thuốc (nếu có) trước đêm diễn ra buổi trị liệu.
5. Quy trình thực hiện
Trước khi trị liệu, bệnh nhân được gây mê toàn thân. Ngoài các xét nghiệm và khám lâm snagf đã đề cập, trước khi bệnh nhân fowi vào hôn mê, người bệnh cũng sẽ được:
- Đo điện não đồ bằng cách đặt các điện cực lên vùng đầu bệnh nhân - EEG
- Đo điện tâm đồ bằng cách đặt các điện cực lên ngực - ECG
- Quấn máy đo huyết áp quanh tay bệnh nhân để theo dõi huyết áp suốt cuộc choáng điện.
- Kẹp 1 thiết bị ngay ngón tay cái để theo dõi nồng độ oxy trong máu. Nồng độ oxy này phản ánh chức năng hô hấp của bệnh nhân.
- Hỗ trợ hô hấp bằng thở oxy qua mask
Sau khi hoàn thành các bước trên, bác sĩ sẽ kiểm tra vị trí đặt máy ETC. Cuối cùng, cho bệnh nhân thuốc mê và dãn cơ để gây mê. Người bệnh ngủ, hoàn toàn không cảm thấy đau cũng như không cảm nhận được cơn co giật khi ETC xảy ra.
6. Sau điều trị
Sau khi tỉnh, bệnh nhân có thể hơi lú lẫn nhẹ, nhưng phần lớn triệu chứng này biến mất sau 1 giờ. Một số tác dụng phụ khác bao gồm: đau đầu, nôn nhưng cũng biến mất nhanh sau vài tiếng và có thể kiểm soát được bằng thuốc.
Bên cạnh đó, người bệnh có thể giảm trí nhớ, nhầm lẫn hoặc không nhớ một vài sự kiện đã xảy ra. Tình trạng này cải thiện sau vài tuần. Tuy nhiên một số người bị mất hoàn toàn môtj phần rất nhỏ những kí ức ngắn xảy ra trước khi điều trị.
Để cải thiện trí nhớ, cách tốt nhất giúp người bệnh là tăng đọc sách, đặt câu hỏi và theo dõi các chương trình truyền hình
ETC ảnh hưởng lên trí nhớ, do vậy, sau khi kết thuics điều trị, bệnh nhân không nên đưa ra bất cứ quyết định gì trong vòng 2 tuần sau đó. Đồng thời, cũng không nên tự lái xe.
7. Hiệu quả điều trị
Sau 1-4 lần điều trị, tình trạng bệnh cải thiện ở một số bệnh nhân. Tuy nhiên đa số cần thực hiện đủ liệu trình mới thấy cải thiện rõ rệt.
8. Nguy cơ khi thực hiện
Bất cứ can thiệp y khoa nào cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Ở một ít trường hợp nhỏ, ETC gây rối loạn nhịp tim và các vấn đề khác. Những nguười có bệnh nền tim mạch có nguy cơ rủi ro cao hơn. Do vậy, trước và trong ETC, bác sĩ điều trị sẽ theo dõi bệnh nhân sát sao hơn để đảm bảo an toàn trong quá trình thực hiện.
