TỔNG QUAN

Hầu hết mọi người đều nổi mụn ở tuổi vị thành niên, vài người có lúc trưởng thanh. Nếu bạn nổi mụn nhiều và lo lắng về việc để lại sẹo thì những phương pháp dưới đây có thể giúp.

Chúng tôi đăng tải những thông tin mới nhất và bạn có thể sử dụng những thông tin này để thảo luận với bác sĩ để tìm ra phương pháp thích hợp nhất cho bản thân.

Điều gì ?

Mụn là tên gọi khác của những nốt nhỏ nổi trên bề mặt da cơ thể. Nếu lỗ chân lông bị bít tắc, dầu tự nhiên trên da có thể tạo thành những nốt mụn.

Bạn có thể nghe nói rằng mụn là do bạn không rửa mặt sạch. Điều đó không đúng. Và cũng không có bằng chứng chính xác nào cho thấy việc ăn nhiều đồ ăn dầu mỡ hay sô-cô-la có thể gây ra mụn.

Triệu chứng là gì?

Mụn là những nốt trên mặt bạn. Nhưng bạn có thể có mụn ở cổ, lưng, ngực hay cánh tay. Bạn có thể có mụn đầu đen (dấu chấm nhỏ màu đen) hay mụn đầu trắng (nốt màu trắng) Những nốt này có thể đỏ và viêm. Những nốt mụn xấu có thể gây sẹo sau khi lành. Nhưng điều trị có thể tránh được sẹo.

Điều trị như thế nào?

Mụn nhẹ

Nghiên cứu cho rằng các phương pháp điều trị hầu như có thể đem lại hiệu quả với những nốt mụn nhẹ, bởi những kem bôi này có chưa retinoids. Bạn có thể mua ở các quầy dược, nhưng đối với những loại thuốc có hàm lượng retinoid cao thì bạn cần có chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn không chắc chắn về những thành phần của những thuốc bán ở quầy dược thì bạn có thể hỏi kĩ dược sĩ để có thêm thông tin.

Retinoids giúp làm sạch những lỗ chân lông bị bít tắc. Cũng như tất cả các hình thức trị mụn, chất này không có tác dụng ngay, phải  mất ít nhất vài tuần để thấy kết quả. 

Vài người gặp vài phản ứng phụ với kem bôi chứa retinoids, những vết dị ứng nhìn như vết cháy nắng, đỏ và bị bong da. Nhưng chỉ cần dừng bôi thì vết dị ứng này sẽ hết sau vài tuần.

Retinoids có thể làm da bạn hơi nhạy cảm với ảnh nắng nên che chắn dưới ánh nắng mặt trời. Điều này nghĩa là bạn nên ở trong mát, tránh ánh nắng mặt trời hết mức có thể và xài  kem chống nắng.

Bác sĩ có lẽ sẽ khuyến khích bệnh nhân có mụn viên nên sử dụng kem bôi chứa azelaic acid. Chất này sẽ giúp làm giảm sưng viêm và đỏ da. Riêng với thuốc này, bạn cần được kê toa theo hướng dẫn của bác sĩ.

Vài phản ứng phụ của azelaic acid là gây ngứa, da đỏ và rát như cháy nắng, hoặc tróc vảy.

Mụn nặng 

Vài bệnh nhân bị mụn viêm mức độ nhẹ, cần sử dụng liều retinoid cao hơn, và chỉ cần bôi kem retionoid liều cao là đủ.

Bệnh nhân bị mụn viêm mức độ trung bình, cần uống kháng sinh dạng viên kèm theo, thường ít nhất 6 tuần. Và bệnh nhân có tình trạng mụn viêm nặng cần uống kháng sinh lâu dài. 

Bác sĩ của bạn có thể khuyến cáo bạn nên xài thêm kem bôi có chứa azelaic acid  kèm theo, để giảm sưng đỏ.

Mụn rất nặng hoặc không đáp ứng với điều trị thông thường.

Nếu bạn gặp phải tình trạng mụn vô cùng trầm trọng, hay những phương pháp điều trị khác không có tác dụng, bác sĩ sẽ kê cho bạn viên uống isotretinoin. 

Isotretinoin là một đồng phân của retinoid. Những thuốc viên chứa chất này sẽ giảm tiết dầu trên da bạn, giảm số lượng mụn hiện có.

Nhưng isotretinoin dạng viên có thể gây ra nhiều phản ứng phụ nghiêm trọng

Nếu bạn đau đầu, nhìn mờ vào ban đêm, hay cảm xúc không ổn định khi uống isotretinoin, bạn nên dừng uống ngày. Cũng như kem chứa retinoid, isotretinoin làm da bạn nhạy cảm hơn với ánh nắng, vì vậy bạn cần bôi kem chống nắng khi ra ngoài.

Trong vài trường hợp, isotretioin có thể gây khô da, chảy máu mũi, đau nhức và tiểu máu.

Isotretinoin và dị tật thai nhi

Isotretinoin gây nên dị tật thai nếu thai phụ sử dụng. Nên bạn không được dùng thuốc này khi mang thai. Và bệnh nhân nữ cần phải test thai trước khi bắt đầu chu trình điều trị bằng isotretionin, và test thai mỗi tháng trong thời gian điều trị bằng thuốc này.

Mụn do thay đổi nội tiết

Nữ giới thường nổi mụn nhiều hơn khi đến kì kinh nguyệt. Hội chứng buồng trứng đa nang polycystic ovary syndrome (PCOS) và những rối loạn hormone khác có thể là nguyên nhân gây ra mụn cho phụ nữ.

Thuốc tránh thai có thể giúp điều trị mụn loại này. Nếu bạn không thích sử dụng thuốc tránh thai trị mụn hay lo lắng về những phản ứng phụ có thể có của thuốc tránh thai, bạn có thể thảo luận với bác sĩ để tìm ra phương pháp thích hợp với bạn.

Những thuốc kháng androgen có thể được sử dụng để điều mụn do nội tiết. Những thuốc này giúp hồi phục cân bằng hormone trong cơ thể. 

Mụn nặng nề ở phụ nữ có thai

Vài phụ nữ xuất hiện mụn mức độ nhiều khi mang thai, đặc biệt là tam cá nguyệt đầu của thai kì. Tình trạng này gây ra bởi sự thay đổi hormone trong suốt thai kì. Loại mụn này sẽ hết hoàn toàn vào tam cá nguyệt cuối hoặc sau khi em bé ra đời.

Nhiều phương pháp trị mụn bao gồm retinoids, không an toàn cho phụ nữ mạng thai. Vài kem bôi chứa kháng sinh và azelaic acid có thể xem như khá an toàn. Nhưng bạn nên thông báo với bác sĩ trước khi sử dụng bất kì phương pháp trị mụn nào lúc mang thai.

Kết luận

Mụn sẽ giảm dần theo tuổi, mặc dù cần phải mất nhiều năm. Bạn không cần phải ngồi đó bà chờ mụn ra đi. Nhiều phương pháp có thể giúp bạn loại bỏ lũ mụn đáng ghét này. Tuy nhiên, nhiều trường hợp người bị mụn sẽ phải xài thuốc trong vài tháng đến vài năm để mụn biến mất. 

Nếu phương pháp bạn đang dùng không hiệu quả, bạn nên đi khám bác sĩ để tìm ra phương pháp khác tốt với bạn.