Rubella là gì?
Rubella là một bệnh nhiễm trùng gây phát ban đỏ trên mặt và thân mình (ảnh 1). Vi-rút rubella là tác nhân gây bệnh. Tên gọi khác của rubella là "sởi Đức" và " sởi 3 ngày."
Rubella đã từng phổ biến hơn nhiều so với bây giờ. Hiện nay, có một loại vắc-xin giúp mọi người không bị nhiễm rubella. Loại vắc-xin này được gọi là vắc-xin sởi - quai bị - rubella (measles, mumps, rubella - MMR). Nó có tác dụng bảo vệ chống lại cả 3 bệnh nhiễm trùng. (Ngoài ra còn có một loại vắc-xin kết hợp bao gồm vắc-xin chống lại 3 bệnh nhiễm trùng này cộng với vắc-xin chống lại vi-rút gây bệnh thủy đậu, được gọi là varicella.)
Rubella có thể rất nguy hiểm cho thai nhi. Nếu một phụ nữ mang thai bị rubella, em bé của cô ấy có thể tử vong, sinh ra quá sớm, hoặc bị dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Bao gồm các dị tật sau đây:
● Mất thính lực
● Gặp khó khăn trong việc học tập
● Quá nhỏ so với tuổi của mình
● Các vấn đề về tim
● Các vấn đề về mắt
Em bé có nhiều khả năng gặp vấn đề nếu thai phụ bị rubella trong nửa đầu thai kỳ.
Triệu chứng của rubella là gì?
Các triệu chứng của rubella thường nhẹ. Các biểu hiện ở trẻ em khác với người lớn. Ở trẻ em, các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
● Phát ban - Thường bắt đầu trên mặt và lan sang phần còn lại của cơ thể trong khoảng 24 giờ. Phát ban rubella thường biến mất trong khoảng 3 ngày. Nhưng nó có thể kéo dài tới 8 ngày. Một số trẻ có mắt bị đỏ và bị kích thích, hoặc nổi ban ở miệng, hoặc bị cả hai.
● Sốt nhẹ
● Sưng hạch
Người lớn bị rubella có thể có:
● Phát ban, sốt và sưng hạch - Có thể giống với các triệu chứng ở trẻ em.
● Cảm giác mệt mỏi, giống như bị cúm
● Đau ở khớp - Thường bị ở đầu gối, cổ tay và ngón tay. Đau khớp thường gặp ở thanh thiếu niên và phụ nữ hơn nam giới trưởng thành. Cơn đau khớp có thể kéo dài một tháng hoặc
lâu hơn, ngay cả khi phát ban đã biến mất.
● Mắt đỏ, khó chịu
● Đau và sưng ở tinh hoàn (nam giới)
Người lớn thường cảm thấy mệt mỏi hơn trẻ em khi bị rubella.
Rubella lây lan như thế nào?
Nếu bạn chưa bị rubella hoặc chích vắc-xin rubella, bạn có thể mắc rubella do ở gần với người bị nhiễm bệnh. Ví dụ, bạn có thể bị rubella khi chạm vào người bệnh hoặc những thứ mà người đó chạm vào. Hầu hết mọi người ở Hoa Kỳ đã tiêm vắc-xin rubella, nhưng một số người thì không tiêm.
Nếu bạn hoặc con bạn bị rubella, bạn có thể giúp bệnh không lây lan. Bạn nên:
● Ở nhà hoặc giữ con ở nhà trong 7 ngày sau khi phát ban bắt đầu.
● Rửa tay thường xuyên hoặc dùng cồn để rửa tay.
Bị Rubella có cần làm xét nghiệm nào không?
Có. Các bác sĩ có thể làm xét nghiệm máu để tìm vi-rút rubella. Nhưng hầu hết mọi người không cần làm xét nghiệm. Một bác sĩ hoặc điều dưỡng có thể biết bạn bị rubella hay không bằng cách khám và hỏi triệu chứng.
Nếu bác sĩ hoặc điều dưỡng nghĩ rằng em bé bị nhiễm rubella được sinh ra, họ sẽ làm xét nghiệm máu để kiểm tra. Ở trẻ em hoặc người lớn, xét nghiệm máu có thể giúp ích nếu bác sĩ không chắc chắn rằng rubella là nguyên nhân gây ra các triệu chứng. Nếu bạn đang mang thai và nghĩ rằng bạn có thể bị rubella, bạn có thể làm xét nghiệm máu để xác định.
Rubella chữa như thế nào?
Không có điều trị đặc hiệu cho rubella. Hầu hết mọi người có thể tự hồi phục mà không có vấn đề gì. Bạn hoặc con bạn có thể dùng thuốc không kê đơn để giúp giảm triệu chứng, chẳng hạn như sốt. Nhưng đừng cho trẻ dưới 18 tuổi uống aspirin. Ở trẻ em, aspirin có thể gây ra một tình trạng nguy hiểm gọi là hội chứng Reye.
Rubella có thể ngăn ngừa được không?
Có. Vắc-xin rubella giúp ngăn ngừa bệnh.
Tất cả trẻ em nên chủng ngừa rubella khi được 12 đến 15 tháng tuổi. Sau đó, trẻ sẽ được tiêm lần thứ hai khi được 4 đến 6 tuổi. Tất cả trẻ em nên tiêm mũi thứ hai trước khi bắt đầu đi học.
Người lớn không tiêm vắc-xin rubella khi còn nhỏ nên tiêm ít nhất 1 mũi. Điều này rất quan trọng đối với những phụ nữ có kế hoạch mang thai.
Phụ nữ không thể chủng ngừa rubella khi họ mang thai. Bởi vì rubella gây nguy hiểm cho thai nhi, nên mọi người phải tiêm vắc-xin rubella để giảm nguy cơ lây rubella cho phụ nữ mang thai.
Ở một số người, vắc-xin rubella không an toàn đối với họ, vì họ gặp khó khăn trong việc chống lại nhiễm trùng, bao gồm các đối tượng:
● Đang điều trị ung thư
● Ghép tạng (chẳng hạn như ghép gan hoặc thận) và uống thuốc giữ cho cơ thể họ không thải ghép
● Được sinh ra với một điều kiện giúp họ không bị nhiễm trùng tốt
Phải làm gì nếu tôi muốn có thai?
Nếu bạn muốn có thai, hãy chắc chắn rằng bạn đã tiêm vắc-xin rubella. Nếu bạn không chắc chắn, bác sĩ hoặc điều dưỡng có thể làm xét nghiệm máu để kiểm tra.
Vắc-xin rubella phải được tiêm trước khi mang thai. Sau khi bạn được tiêm, hãy đợi ít nhất 4 tuần trước khi có thai.
Các bài viết khác cùng chủ đề này
Patient education: Vaccines (The Basics)
Patient education: Vaccines and pregnancy (The Basics)
Patient education: Adult vaccines (Beyond the Basics)
Patient education: Vaccination during pregnancy (Beyond the Basics)
Patient education: Why does my child need vaccines? (Beyond the Basics)
Ban Rubella
Rubella gây phát ban đỏ trên mặt và thân mình. Vi-rút rubella là nguyên nhân gây bệnh.
