CƠ THỂ CHÚNG TA CẦN BAO NHIÊU KALI TRONG MỘT NGÀY?

TỔNG QUAN

Kali  có trong nhiều loại thực phẩm. Chức năng kali là duy trì hoạt động của tim, duy trì sự cân bằng thể tích nội dịch của cơ thể và giúp dây thần kinh, cơ bắp hoạt động tốt.

Thận là cơ quan chính kiểm soát nồng độ kali trong máu. Khi dùng một số loại thuốc  hoặc mắc bệnh thận mạn, người bệnh nên hạn chế lượng kali trong chế độ ăn uống để kiểm soát nồng độ kali trong máu.

Trong khuôn khổ bài viết này chúng ta sẽ thảo luận về nồng độ  bình thường của kali, cách đo chúng trong máu và làm thế nào để hạn chế hấp thu kali. 

TẠI SAO CẮT GIẢM KALI TRONG CHẾ ĐỘ ĂN LẠI QUAN TRỌNG ĐẾN THẾ?

Bình thường, nồng độ kali trong cơ thể luôn được giữ ở cân bằng thông qua ăn các  thực phẩm có chứa kali và khả năng loại bỏ lượng kali dư ​​thừa trong nước tiểu. Tuy nhiên, ở những người đã mất nhiều hơn mất một nửa chức năng thận thường không thể loại bỏ đủ lượng kali trong nước tiểu.

Ở những người này, nồng độ kali trong máu có thể trở nên cao hơn bình thường, gây ra tình trạng tăng kali máu. Chế độ ăn hạn chế kali có thể giúp cải thiện vấn đề này.

Người ta đo kali trong máu bằng cách lấy máu tĩnh mạch. Nồng độ kali bình thường từ  3,8 đến 5 mEq / L. Neus nồng độ kali lớn hơn 6 mEq / L hoặc dưới 3 mEq / L đều rất nguy hiểm cho cơ thể.

Tăng kali máu thường không gây ra các triệu chứng đặc hiệu trên lâm sàng. Khi kali tăng trên 6 mEq / L, thường có thay đổi trên điện tâm đồ và bệnh nhân có các triệu chứng không đặc hiệu như cảm thấy mệt mỏi. Khi kali tăng có thể gây các biến chứng nguy hiểm bao gồm loạn nhịp tim, yếu cơ, tê liệt hoặc thậm chí gây tử vong đột ngột.

CƠ THỂ CHÚNG TA CẦN BAO NHIÊU KALI CHO HOẠT ĐỘNG SỐNG?

4700mg là lượng kali mà các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mỗi chúng ta cần bổ sung mỗi ngày. Tuy nhiên, với những người bị bệnh thận mạn trung bình đến nặng (tức có GFR dưới 45 ml/phút - bình thường là GFR 100 đến 120 mL/phút) hoặc có các chấn thương thận cấp tính nên hấp thu ít hơn 2000 mg kali mỗi ngày. 

Các chuyên gia dinh dưỡng sẽ đề ra cho bạn một khẩu phần ăn hạn chế kali phù hợp. bạn có thể tham khảo tại bảng 1 và bảng 2. Trong đó lưu ý:

• Trái cây – ăn một đến ba phần trái cây chứa ít kali/ngày

• Rau – ăn hai đến ba phần rau chứa ít kali/ngày 

• Sữa và thực phẩm giàu canxi – dùng một đến hai phần chứa ít kali/ngày 

• Thịt và các sản phầm từ thịt– dùng ba đến bảy phần chưa sít kali/ngày (chiếm 15% lượng calories trong ngày). 

• Ngũ cốc – Bốn đến bảy phần chứa ít kali/ngày. 

Bạn có thể tham khảo một bữa ăn mẫu ở bảng 1.

LÀM SAO ĐỂ CẮT GIẢM KALI TRONG CHẾ ĐỘ ĂN?

• Luôn đọc nhãn thực phẩm (hình 1). Hầu như tất cả các loại thực phẩm đều chứa một ít kali, đọc nhãn sẽ giúp bạn lựa chọn được các loại thực phẩm chứa kali thấp. 

• Xác định mối liên quan giữa kích thước khẩu phần ăn với hàm lượng kali. Một khẩu phần lớn có hàm lượng kali thấp có thể có nhiều kali hơn một khẩu phần nhỏ có hàm lượng kali cao. 

Những thực phẩm giàu kali

— Thực phẩm có nồng độ kali cao nhất bao gồm dưa đỏ, tất cả các loại nước ép trái cây và trái cây sấy khô, bơ, cà chua, khoai tây, mầm Brussels, sữa, sữa chua, đậu lăng và hầu hết các loại hạt (trừ đậu phộng). Các thực phẩm trong bảng 3 chứa hơn 200 mg kali trong mỗi khẩu phần, được khuyên nên hạn chế ăn.

Những thực phẩm chứa ít kali

— Các loại thực phẩm trong bảng này có mức kali thấp (trung bình dưới 200 mg kali mỗi khẩu phần) (bảng 2). Bạn có thể ăn những thực phẩm có hàm lượng kali thấp thường xuyên, nhưng hạn chế kích thước mỗi khẩu phần.

Cách giảm kali trong các loại rau

— Có thể loại bỏ kali trong một số loại rau có nồng độ kali cao bằng cách ngâm rau sống hoặc thực phẩm đông lạnh trong nước ít nhất hai giờ trước khi nấu để "rút" một phần kali ra khỏi thức ăn. Bạn không nên ăn những loại rau này thường xuyên vì vẫn còn nhiều kali trong thực phẩm sau khi rửa. Sau đây là hướng dẫn cách ngâm rau:

• Rửa sạch và sau đó cắt rau sống thành những lát mỏng. Rau  củ có vỏ (ví dụ khoai tây, cà rốt, củ cải đường, rutabagas) nên được gọt vỏ trước khi cắt lát. 

• Rửa sạch rau đã cắt bằng nước ấm.

• Ngâm rau trong ít nhất hai giờ hoặc qua đêm. Sử dụng một lượng lớn nước ấm không ướp muối (10 phần nước dùng cho 1 phần rau). Nếu có thể, hãy thay nước sau mỗi bốn giờ. 

• Rửa lại rau bằng nước ấm bằng một lần nữa.

• Chế biến rau theo ý muốn với một lượng nước lớn nhưng chú ý không dùng muối (khoảng 5 phần nước cho 1 phần rau)

NGUỒN THAM KHẢO

1. U.S. Department of Health and Human Services and U.S. Department of Agriculture. 2015 - 2020 Dietary Guidelines for Americans. 8th ed. December 2015. http://health.gov/dietaryguid elines/2015/guidelines/ (Accessed on January 11, 2016).

2. Nutrition and Your Health: Dietary Guidelines for Americans www.health.gov/dietaryguideline s/dga2005/report/HTML/D7_Fluid.htm (Accessed on December 02, 2013).

Bảng 1. Chế độ ăn ít kali.

Chế độ ăn mẫu này là đủ cho những người có dáng nguwoif nhỏ và hoạt động ở mức vừa phải. Những người hoạt động thể lực nhiều có thể cần thêm chất dinh dưỡng và calo. Chế độ ăn kiêng này chứa ít hơn 7% lượng calo từ chất béo bão hòa, đáp ứng các hướng dẫn của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA).

Bảng 2. Những thực phẩm chứa ít kali. 

Lưu ý, một khẩu phần là ½ cốc (120g). Những thực phẩm này có mức kali thấp (trung bình dưới 200 mg kali mỗi khẩu phần). 

Sửa đổi thông tin nhãn dinh dưỡng theo FDA 2018

%: phần trăm

Bảng 3. Những thực phẩm có hàm lượng kali cao.

Lưu ý, một khẩu phần là ½ cốc (120g). Những thực phẩm này có hơn 200 mg kali mỗi khẩu phần, và nên tránh hoặc ăn khẩu phần nhỏ nếu bạn đang hạn chế hấp thu kali.