Quai bị là gì?

Quai bị là một bệnh nhiễm trùng do vi-rút. Bệnh gây sưng các tuyến ở trước tai và phía trên hàm (hình 1). Những tuyến này được gọi là tuyến mang tai.

Quai bị từng phổ biến hơn nhiều so với bây giờ. Hiện nay rất ít người bị quai bị vì hầu hết trẻ em đều được tiêm vắc-xin giúp ngăn ngừa quai bị. Vắc-xin này được gọi là vắc-xin MMR. Vắc-xin MMR kết hợp vắc-xin cho bệnh quai bị và 2 bệnh nhiễm trùng khác (sởi và rubella) trong 1 mũi.

Các bác sĩ khuyến cáo tất cả trẻ em nên được tiêm vắc-xin MMR như một phần trong chương trình tiêm chủng ở trẻ em.

Triệu chứng của quai bị là gì?

Một số người không có triệu chứng. Nhưng hầu hết mọi người bị quai bị có các triệu chứng sớm, bao gồm:

● Sốt

● Cảm thấy mệt mỏi và đau nhức

● Nhức đầu

● Chán ăn

Khoảng 2 ngày sau khi các triệu chứng sớm bắt đầu, các tuyến mang tai bắt đầu sưng lên.

Quai bị lây truyền như thế nào?

Nếu bạn chưa bị quai bị hoặc đã tiêm vắc-xin MMR, bạn có thể bị quai bị chỉ bằng cách ở gần người bị nhiễm bệnh. Sau khi bạn bị nhiễm vi-rút, các triệu chứng bắt đầu sau khoảng 14 đến 18 ngày.

Tôi có nên đến bác sĩ hoặc điều dưỡng nếu tôi nghĩ con tôi hoặc tôi bị quai bị?

Không nên. Đừng đến bác sĩ hoặc điều dưỡng mà không gọi trước. Bác sĩ hoặc điều dưỡng của bạn có thể cho bạn biết phải làm gì qua điện thoại. Bằng cách này, bạn sẽ không lây nhiễm cho người khác tại phòng khám của bác sĩ.

Nếu quai bị bùng phát ở nơi bạn sống, có nghĩa là rất nhiều người sẽ bị bệnh này. Bạn hãy gọi bác sĩ ngay cả khi bạn và các thành viên gia đình của bạn không có triệu chứng. Nếu trước đây bạn chưa tiêm vắc-xin MMR, bác sĩ có thể sẽ đề nghị bạn nên tiêm vắc-xin này. Ngoài ra, một số người đã tiêm vắc-xin có thể cần tiêm một liều nữa. Liều nhắc này có thể giúp giảm nguy cơ mắc quai bị trong khi bệnh đang bùng phát.

Tôi có thể làm gì để cảm thấy khỏe hơn không?

Có. Để giúp giảm nhẹ các triệu chứng, bác sĩ hoặc điều dưỡng có thể khuyên bạn:

● Chườm ấm lên vùng bị sưng. Làm ướt một miếng vải sạch với nước ấm và đặt nó lên vùng tuyến mang tai bị sưng. Khi miếng vải nguội đi, hãy nhúng lại vào nước ấm và tiếp tục chườm. Lặp lại các bước này trong 10 đến 15 phút mỗi vài giờ.

● Dùng các loại thuốc không kê đơn như acetaminophen (tên thương hiệu mẫu: Tylenol) hoặc ibuprofen (tên thương hiệu mẫu: Advil, Motrin). Những loại thuốc này giúp giảm đau và hạ sốt. Người lớn cũng có thể dùng aspirin để giảm đau và hạ sốt. Nhưng không bao giờ cho aspirin để hạ sốt cho trẻ em dưới 18 tuổi. Ở những đối tượng này, aspirin có thể gây ra một tình trạng nguy hiểm gọi là hội chứng Reye.

Khi nào tôi sẽ cảm thấy khỏe hơn?

Những người bị quai bị thường sẽ cảm thấy khỏe hơn trong khoảng 2 tuần. Trong những trường hợp hiếm gặp, quai bị có thể gây ra các vấn đề khác, bao gồm:

● Sưng 1 hoặc cả hai tinh hoàn ở bé trai và nam giới

● Viêm buồng trứng ở trẻ gái và phụ nữ

● Nhiễm trùng ở trong và xung quanh não

● Điếc

Vắc-xin MMR có gây tự kỉ không?

Không. Sau khi nhiều nghiên cứu được thực hiện một cách cẩn thận, các nhà khoa học không tìm thấy mối liên hệ nào giữa vắc-xin MMR và bệnh tự kỷ. Nhiều năm trước, 1 nghiên cứu cho biết có mối liên hệ giữa tự kỷ và vắc-xin. Nhưng nghiên cứu đó hóa ra là sai.